Facebook X (Twitter) Instagram
    Trending
    • Ông Kim Jong Un được tặng máy bay không người lái và áo giáp chống đạn trước khi rời Nga
    • Đề xuất Hà Nội phạt vi phạm xây dựng gấp 50 lần địa phương khác
    • Áp thấp nhiệt đới vào Quảng Trị – Thừa Thiên Huế miền Trung mưa dồn dập
    • Khát vọng vươn lên tầm cao mới
    • Ngô Khởi giết vợ cầu danh vọng
    • Ngoại trưởng Trung Quốc thăm Nga
    • Biden thúc đẩy viện trợ, dân chủ cho Ukraina khi Trung Quốc và Nga bỏ qua Đại hội đồng Liên hợp quốc
    • Hà Nội thông qua chủ trương thành lập quận Gia Lâm
    • Trang Chủ
    • Văn Hóa
    • Sức Khỏe
    • Thiên cổ anh hùng
    • Podcast
    Facebook X (Twitter) Instagram
    Nghệ An news
    Subscribe
    Saturday, September 30
    • Trang Chủ
      • Blog
      • Liên Hệ
      • My account
      • Login/Register
      • Địa Chỉ
    • Tin Tức
      • Tin Nghệ An
    • Sức Khỏe
    • Văn Hóa
    • Đ/C Nghệ An
    • Podcast
    • Đời sống
    • Khoa học – Công nghệ
    Nghệ An news
    Home»Văn Hóa

    Lý Bạch vịnh trăng: Phản bổn quy chân tìm ý nghĩa đích thực của sinh mệnh (Phần 1)

    ngheannewsBy ngheannewsJanuary 30, 2022
    Share
    Facebook Twitter LinkedIn Pinterest Email

    Hàng trăm hàng ngàn năm nay, trong văn hóa truyền thống Trung Hoa, mặt trăng được ban cho những nội hàm phong phú, có bao nhiêu những câu chuyện truyền thuyết về đến mặt trăng khiến người ta mong ước, có bao nhiêu thơ, từ, ca, phú về mặt trăng khiến người ta truyền tụng, ngâm những câu thơ hay về trăng, ý tứ hình ảnh phong phú, nội hàm sâu rộng, thể hiện sự bác đại tinh thâm và vận vị vô tận của văn hóa truyền thống.

    Trong rất nhiều những tác phẩm thơ vịnh trăng, người sáng tác nhiều nhất không ai khác ngoài Thi Tiên Lý Bạch. Gửi gắm tấm lòng và ca vịnh trăng đã xuyên suốt cả cuộc đời thi nhân.

    Lý Bạch sinh ngày 28 tháng 2 năm 701, từ nhỏ đã đọc nhiều thi thư, bác cổ thông kim. Phụ thân Lý Bạch từng đưa ông tới núi Tượng Nhĩ ở My Châu để học tập. Đến năm 708, tức năm Khai Nguyên thứ 6, Lý Bạch bắt đầu tu tập thuật tung hoành và du ngoạn Thục Trung. Năm Khai Nguyên thứ 13 (năm 725), Lý Bạch khoảng 25 tuổi, sau khi du ngoạn Thục Trung, ông bắt đầu mang gươm viễn du.

    Năm Khai Nguyên thứ 14 (năm 726), ngày 15 tháng 9 âm lịch, Lý Bạch đến Dương Châu, trong quán trọ, ông đã viết bài thơ “Tĩnh dạ tư” (Suy nghĩ đêm tĩnh) lưu danh thiên cổ, người người thích thú.

    Tĩnh dạ tư

    Sàng tiền minh nguyệt quang
    Nghi thị địa thượng sương
    Cử đầu vọng minh nguyệt
    Đê đầu tư cố hương

    Dịch thơ:

    Ánh trăng sáng trước giường
    Ngỡ mặt đất mờ sương
    Ngẩng đầu nhìn trăng sáng
    Cúi đầu nhớ cố hương

    Về ý nghĩa bề mặt chữ, bài thơ biểu đạt tình cảm nỗi lòng nhớ nhung sâu sắc cố hương của một người đi xa nơi tha hương đất khách. Bài thơ dùng những lời bình dị nhẹ nhàng thổ lộ, như bông sen trong hồ nước tinh khiết, không một chút điểm tô, tự nhiên thành thơ, không chút dấu vết tạo tác nào. Thảo nào người đời sau ca ngợi là “tuyệt diệu cổ kim”.

    Nhưng Lý Bạch nhớ cố hương, trở về quê nhà là không còn phiền não, là hạnh phúc chăng? Trong một bài thơ khác, thi nhân đã viết: “Trừu đao đoạn thủy thủy cánh lưu, cử bôi tiêu sầu sầu cánh sầu” (Rút dao chém nước nước càng chảy, nâng chén tiêu sầu sầu càng sầu). Danh, lợi, tình nhân gian, nơi nào là nơi trở về? Một vầng trăng sáng, từ cổ chí kim, không một ngày rời xa, lơ lửng chiếu sáng tầng không, ánh sáng trắng khiết, thuần tịnh, đó chẳng phải cảnh giới tốt đẹp mà thi nhân gửi gắm tấm lòng đó sao?

    Lý Bạch được người đời gọi là Thi Tiên, Trích Tiên (ông Tiên bị đày), sở dĩ như vậy vì ông trước tiên “ngẩng đầu nhìn trăng sáng”, sau đó “cúi đầu nhớ cố hương”, tức là nơi Thượng Thiên thánh khiết mới là cố hương tâm linh, tinh thần của ông, ngẩng đầu trông ngóng, cúi đầu nhớ nhung. Ngàn năm nay, biết bao thế nhân đã ngâm tụng bài thơ này, bản tính phản bổn quy chân từ nơi sâu thẳm nội tâm bị xúc động, tuy không thể minh bạch ngộ Đạo, nhưng lại vui thích mà không biết tại sao. Đây có lẽ là nguyên nhân thực sụ khiến bài thơ “Tĩnh dạ tư” được người người yêu thích, lưu truyền thiên cổ.

    Từ năm 725 đến năm 742, Lý Bạch xuôi dòng Hoàng Hà xuống phía đông, lần lượt du ngoạn các nơi như Giang Hạ, Lạc Dương, Thái Nguyên. Sau ông lại du ngoạn Hà Nam, Hoài Nam và vùng Tương Ngạc (Hồ Nam và Hồ Bắc), lên phía bắc leo Thái Sơn, xuống phía nam đến Hàng Châu, Cối Kê… Những nơi ông đến, phỏng Tiên vấn Đạo, những bậc hiền nhân đều tề tựu, ông đã để lại rất nhiều bài thơ tuyệt mỹ.

    Bả tửu vấn nguyệt

    Thanh thiên hữu nguyệt lai kỷ thì,
    Ngã kim đình bôi nhất vấn chi!
    Nhân phan minh nguyệt bất khả đắc,
    Nguyệt hành khước dữ nhân tương tùy,
    Kiểu như phi kính lâm đan khuyết,
    Lục yên diệt tận thanh huy phát
    Đãn kiến tiêu tòng hải thượng lai,
    Ninh tri hiểu hướng vân gian một.
    Bạch thố đảo dược thu phục xuân,
    Thường nga cô thê dữ thuỳ lân.
    Kim nhân bất kiến cổ thì nguyệt,
    Kim nguyệt tằng kinh chiếu cổ nhân.
    Cổ nhân kim nhân nhược lưu thủy,
    Cộng khan minh nguyệt giai như thử.
    Duy nguyện đương ca đối tửu thì,
    Nguyệt quang thường chiếu kim tôn lý.

    Dịch thơ:

    Trời xanh có trăng từ thuở nào?
    Ngừng chén đêm này hỏi một câu.
    Người với lên trăng, vin chẳng được,
    Khi đi, trăng lại mãi theo nhau.
    Trăng như gương lượn bên đan khuyết,
    Xóa sạch mây xanh, soi vằng vặc.
    Chỉ thấy đêm từ mặt biển lên,
    Hay đâu đến sáng vào mây khuất.
    Thỏ ngọc giã thuốc thu lại xuân,
    Thường Nga quạnh hiu ai người gần?
    Người nay chẳng thấy trăng thời trước,
    Người trước, trăng nay soi đã từng.
    Người trước, người nay như nước chảy,
    Cùng xem trăng sáng đều thế đấy.
    Chỉ ước vui ca thưởng chén quỳnh,
    Be vàng, trăng sáng vào rọi mãi. (Bản dịch của Nam Trân)

    Mở đầu bài thơ, thi nhân đưa ra một câu hỏi vĩnh hằng của nhân loại “Trời xanh có trăng từ thuở nào?”. Vầng trăng trên trời có từ thuở nào? Chốn nhân gian tấp nập ồn ào đều vì lợi, đối với trăng sao sáng trên trời cao xa kia, có bao nhiêu người tĩnh tâm xuống mà ngắm trông, tìm tòi những bí mật của thời không vũ trụ?

    Đời người ngắn ngủi, những vầng trăng sáng trường tồn, từ cổ chí kim, việc con người dễ mất, mà Thỏ Ngọc, Hằng Nga trên Cung Trăng và các vị Thần Tiên vẫn trường tồn. Lấy rượu ngâm thơ, thi nhân và vầng trăng sáng mãi cùng gìn giữ. Từ xưa đến nay, vầng trăng sáng tiêu biểu cho sự thánh khiết, lý tưởng, tinh thần và Tiên giới, bất kể nhân thế biến đổi bãi biển nương dâu, thịnh suy chìm nổi như thế nào, thì vầng trăng sáng treo trên trời cao vẫn không chiếu riêng một góc nào, không có phân biệt người xưa người nay. Trong “Bả tửu vấn nguyệt”, câu thơ “Người nay chẳng thấy trăng thời trước, Người trước, trăng nay soi đã từng”, cùng với câu thơ trong bài “Xuân giang hoa nguyệt dạ” (Đêm trăng hoa trên sông xuân) của Trương Nhược Hư “Ai người đầu đã trông trăng ấy? Trăng ấy soi người tự thuở nao?” tỏa sáng lẫn nhau, chiếu sáng vĩnh hằng, gợi mở thế nhân hướng tới cao thượng, gột sạch ô uế trần tục, cuối cùng phản bổn quy chân.

    Năm Thiên Bảo thứ nhất (năm 742), Lý Bạch phụng chiếu vào cung. Đường Huyền Tông xúc động vì tài hoa siêu phàm xuất chúng của Thi Tiên, tô Lý Bạch là Hàn lâm.

    Năm 744, ở thành Trường An, Lý Bạch viết bài thơ “Nguyệt hạ độc chước” (Một mình uống rượu dưới trăng), đây lại là một bài thơ nổi tiếng thiên cổ nữa của Lý Bạch vịnh trăng.

    Nguyệt hạ độc chước

    Hoa gian nhất hồ tửu,
    Độc chước vô tương thân.
    Cử bôi yêu minh nguyệt,
    Đối ảnh thành tam nhân.
    Nguyệt ký bất giải ẩm,
    Ảnh đồ tùy ngã thân.
    Tạm bạn nguyệt tương ảnh,
    Hành lạc tu cập xuân.
    Ngã ca nguyệt bồi hồi,
    Ngã vũ ảnh linh loạn.
    Tỉnh thì đồng giao hoan,
    Tuý hậu các phân tán.
    Vĩnh kết vô tình du,
    Tương kỳ mạc Vân Hán.

    Dịch thơ:

    Có rượu không có bạn,
    Một mình chuốc dưới hoa.
    Cất chén mời trăng sáng,
    Mình với bóng là ba.
    Trăng đã không biết uống,
    Bóng chỉ quấn theo ta.
    Tạm cùng trăng với bóng,
    Chơi xuân cho kịp mà!
    Ta hát, trăng bồi hồi,
    Ta múa, bóng rối loạn.
    Lúc tỉnh cùng nhau vui,
    Say rồi đều phân tán.
    Gắn bó cuộc vong tình,
    Hẹn nhau tít Vân Hán. (Bản dịch của Nam Trân)

    Dưới trăng, Lý Bạch coi bóng trăng là bạn, uống rượu say sưa múa hát. Thi nhân cho rằng vầng trăng sáng kia có thể đàm đạo, có thể làm bạn, mặc dù trăng không biết uống rượu, chỉ có bóng ảnh theo thân hình, nhưng thi nhân lại coi vầng trăng sáng là tri kỷ, và đã biểu đạt cảnh giới siêu nhiên của tình thần siêu thoát ngoài vật chất.

    “Lúc tỉnh cùng nhau vui, Say rồi đều phân tán”. Nhân sinh tại thế, giữa người với người lẽ nào chẳng như thế: sống cùng nhau tụ hợp, chết biệt ly. Trong bài thơ “Nghĩ cổ thập nhị thủ – kỳ 9” (12 bài thơ phỏng cổ – bài 9), Lý Bạch viết:

    Sinh giả vi quá khách
    Tử giả vi quy nhân
    Thiên địa nhất nghịch lữ
    Đồng bi vạn cổ trần

    Dịch thơ:

    Sống ta là khách qua đường
    Còn khi đã chết quê hương tìm về
    Đất trời quán trọ lê thê
    Trần gian cát bụi não nề xót thương (Bản dịch của Lão Nông)

    Đời người như một chuyến đi, kết thúc hành trình sinh mệnh chẳng qua là sự khởi đầu mới, giữa trời đất, có người đến, có người đi, chẳng qua chỉ là một lần luân hồi mà thôi. Thi nhân mượn trăng thổ lộ tấm lòng, hé lộ ý nghĩa chân chính của đại Đạo về sự vĩnh hằng của sinh mệnh: “Gắn bó cuộc vong tình, Hẹn nhau tít Vân Hán”.

    Từ “Tĩnh dạ tư” đến “Bả tửu vấn nguyệt”, cho đến “Nguyệt hạ độc chước”, thì nhân từ ngắm trăng từ xa, đến hỏi han trăng, rồi đến múa cùng trăng, đã triển hiện ra quá trình thăng hoa của cảnh giới tinh thần.

    (Còn tiếp)

    Share. Facebook Twitter Pinterest Telegram

    Bài Liên Quan

    Thiên cổ anh hùng – Lý Bạch (P.1): Thi tiên hạ phàm

    Văn hóa Thần truyền: Hãy phản bổn quy chân, chớ bỏ lỡ mất cơ duyên tiền định

    Add A Comment

    Leave A Reply Cancel Reply

    Thiên thư "Chuyển Pháp Luân" => Click Xem Free
    Thiên thư "Chuyển Pháp Luân" => Click Xem Free

    Ung thư Phổi giai đoạn cuối và điều kỳ diệu đã đến

    June 4, 2022

    Bệnh Tăng động – con tôi khỏi nhờ một quyển Thiên Thư

    May 4, 2022

    Xem nhiều

    Khoa học về sự sống (3): Louis Pasteur

    September 4, 2023

    Khoa học về sự sống (2): Charles Darwin

    August 24, 2023

    Ai sẽ được chọn làm Thần Thành hoàng?

    September 8, 2023
    Facebook X (Twitter) RSS
    • Trang Chủ
    • Văn Hóa
    • Sức Khỏe
    • Thiên cổ anh hùng
    • Podcast
    © 2023 Nghệ An news. Mail admin@ngheannews.net.

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.